Bahçesiyle ilgilenen herkesin merak ettiği bir soru vardır: Ağaç dikmek için en uygun zaman hangisidir? Uzman bahçıvanlar bu soruya yıllar süren gözlemler ve deneyimlerle aynı yanıtı veriyor: En doğru dönem sonbahar.
Neden Sonbahar En Uygun Dönem?
Uzmanlara göre sonbahar aylarında hava sıcaklıkları ne çok yüksek ne de çok düşüktür; bu da fidanların yeni toprağa alışması için en elverişli ortamı oluşturur. Soğuklar başlamadan yaklaşık 4 ila 6 hafta önce dikilen ağaçlar, kök salmak için yeterli zamana sahip olur. Kış geldiğinde ağaç kökleri yerini tanımış olur ve baharda güçlü bir şekilde uyanır.
Deneyimli bahçıvan Kelly Funk, yaprak döken türlerin (örneğin elma, armut, meşe) sonbaharda dikilmesi gerektiğini, buna karşılık herdemyeşil türlerin (örneğin çam, ladin) ilkbaharda toprağa yerleştirilmesinin daha doğru olduğunu belirtiyor.
Kök Gelişimini Destekleyen Gizli Etken
Sonbahar aylarında toprak hâlâ sıcakken hava serinlemeye başlar. Bu sıcak toprak, köklerin hızla gelişmesini sağlar. Uzman Shelly Deaton’a göre bu dönem, bitkilerin enerji kaybı yaşamadan kök sistemini güçlendirdiği bir "hazırlık evresi"dir. Ayrıca, sonbahar yağmurları da yeni dikilen ağaçların toprağa tutunmasını kolaylaştırır.
Deaton, “Kısa günler ve düşük sıcaklıklar bitkiye yavaş ama sağlıklı bir köklenme süreci sunar. Bahar geldiğinde ise bitki güçlü kökleri sayesinde daha yoğun çiçek açar” diyor.
Bahçıvanlardan Uygulamalı Öneriler
Zamanlama çok önemli: Dikim işlemini ilk don olaylarından 4–6 hafta önce tamamlayın. Daha geç dikilen ağaçlar kök salmaya fırsat bulamayabilir.
Bol su şart: Fidanı diktikten hemen sonra toprağı bolca sulamak, bitkinin kök şokunu azaltır ve toprağa sıkıca tutunmasını sağlar.
Gübrede ölçüyü kaçırmayın: Sonbaharda fazla gübre kullanmak, ağacın enerjisini kök yerine yaprak gelişimine yönlendirir. Bu da don öncesi risk yaratabilir.
Malç kullanın: İnce bir malç tabakası (örneğin çam kabuğu, kuru yaprak veya saman) kökleri soğuktan korur ve toprak nemini dengede tutar.
İklime Göre Değişen Takvim
Bahçıvan Anna Oller, Türkiye gibi farklı iklim bölgelerine sahip ülkelerde dikim zamanının da bölgeden bölgeye değişebileceğini söylüyor. Ilıman iklimlerde sonbahar dikimi idealken, sert kışların görüldüğü bölgelerde bahar dikimi tercih edilmeli. Çünkü aşırı don, köklerin zarar görmesine yol açabilir.
Not: Türkiye’de ağaç dikimi için en uygun dönem genellikle sonbahar aylarıdır (Ekim–Kasım). Bu dönemde toprak sıcaklığı hâlâ kök gelişimi için elverişlidir ve fidanlar don başlamadan önce toprağa uyum sağlar. Ancak sert kış koşullarının yaşandığı bölgelerde dikim işlemi ilkbahara (Mart–Nisan) bırakılmalıdır. Herdemyeşil türler genellikle ilkbaharda, yaprak döken türler ise sonbaharda daha iyi köklenir. Dikim öncesinde toprak nemi, sulama imkânı ve don riski mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır.
Yorumlar
Kalan Karakter: